Economische groei in ontwikkelingslanden is belangrijk maar minstens zo belangrijk is de verdeling van de opbrengsten van deze groei.
De stagnatie van economische groei en de verdeling van de mogelijke opbrengsten worden veroorzaakt door zowel interne als externe factoren.
De westerse politiek gericht op het behoud van handelsvoordelen door middel van eisen van het IMF dat arme landen hun grenzen openen voor import uit het westen terwijl tegelijkertijd westerse landen hun industrie en landbouw beschermen door tariefmuren blokkeert en vertraagt de economische groei in arme landen.
Verandering van deze handelspolitiek is een eerste stap om economische groei te bevorderen.
NGO’s in westerse landen kunnen bij hun regeringen ( en bij de EU ) aandringen op het opheffen van tariefmuren en het stoppen van exportdumping via subsidies.Tot nog toe hebben de acties van NGO’s op dit gebied niet tot grote doorbraken gezorgd.
Sterker nog, ook de progressieve politieke partijen die deze doorbraken in hun programmaas bepleiten zwijgen over deze materie in de verkiezingscampagnes. Het thema ligt gevoelig; de kiezers zullen, zo verwachten partijen, hun stem niet geven aan een partij die internationale herverdeling van inkomen aankondigt die, zeker op korte termijn, ten koste zal gaan van werkgelegenheid en bedrijfswinsten in eigen land.
Toch zullen NGO’s opnieuw met kracht moeten aandringen op maatregelen die deze herverdeling dichter bij brengen.
Dit is des te meer noodzakelijk omdat een groot deel van het electoraat nauwelijks weet heeft van deze westerse beperkingen maar wel constateert dat armoede na vijftig jaar hulp nog steeds aanwezig is en daar vervolgens de conclusie aan verbindt dat hulp niet helpt.
Een politiek pleidooi bovengenoemde handelsmaatregelen te treffen kan overigen wel aansluiten bij een deel van het electoraat ( volgens onderzoek NCDO 35 tot 43%), bij die partijen die dit pleidooi in hun programma hebben staan en bij de vele maatschappelijke organisaties die dit al jaren bepleiten.
Waarom politieke partijen op dit terrein het achterste van hun tong niet willen laten zien zegt veel over de verloedering van de politieke strijd met name in campagnetijd.
Politieke campagne is amusement geworden, een wedstrijd in slimmigheidjes, one-liners en sound-bites waarbij de (theater)vorm, ook bij de vele nabeschouwingen, centraal staat.
Verdeling van de opbrengsten van economische groei in arme landen
Mocht mede door verandering in de wereldhandelsstructuur een toename ontstaan van economische groei dan zijn we er nog niet. Minstens zo belangrijk is de verdeling van de opbrengsten van deze groei.
Een redelijke verdeling van deze groei wordt belemmerd door een reeks interne factoren in veel arme landen als daar zijn:
Corruptie, gebrek aan rechtszekerheid, onevenredige macht van rijke bovenlaag, desinteresse welgestelde middenlaag, afwezigheid redelijk belasting , verzekering en pensioensysteem, verwaarlozing voedselproductie, zwakke industrie, conservatieve ( religieuze ) mentaliteit, gebrek aan democratie, vrije meningsuiting en demonstratievrijheid, burgeroorlogen, ziekte (aids) , hoge geboortecijfers en afwezigheid vrouwenrechten .
Op al deze terreinen kunnen westerse NGO’s aansluitend bij de initiatieven van NGO’s in de landen van Azie, Afrika en Latijns Amerika een stimulerende rol vervullen.
De strijd tegen de bestaande factoren die armoede veroorzaken is in de eerste plaats een taak voor de bevolking van die landen zelf.
Onderdrukking schept tegenkrachten in de vorm van organisaties van arbeiders, boeren, vrouwen, studenten, kleine ondernemers, solidaire middengroepen, kritische kerkelijke organisaties, journalisten, welzijnswerkers .
De functie en de taak van NGO’s is deze tegenkrachten moreel, politiek, financieel, zo nodig organisatorisch te ondersteunen.
De versterking van de politieke kracht van protestgroepen en basisgroepen maar ook de toename van kritische en zelfveroverende zelfredzaamheid van groepen armen en middengroepen zal de druk op de overheden in die landen doen toenemen.
Dat kan tot gevolg hebben dat deze overheden zich moeten gaan waarmaken in hun onderhandelingen in VN fora, de WTO en andere handels, culturele en politieke verdragen.
Zolang de heersende elites niet bekritiseerd worden door politiek bewust geworden onderdanen is hun positie niet in gevaar, ook niet als de uitslag van onderhandelingen met westerse tegenstanders bedroevende laag is.
Pas als zij zich moeten verantwoorden aan een kritisch achterban zijn ze genoodzaakt zich harder op te stellen.
Zo is een versterking van de tegenkrachten niet alleen een noodzakelijke stap voor het bestrijden van de armoebevorderende interne factoren in arme landen maar indirect ook een bestrijding van de armoebevorderende externe factoren.
De taak en de functie van de NGO’s zowel de solidaire westerse NGO’s en de NGO’ s in de arme landen is een onmisbaar onderdeel van de mondiale strijd tegen armoede en onrecht.