WRR: Minder Pretentie, Meer Ambitie
De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) publiceerde op 18 januari 2010 het rapport Minder pretentie, meer ambitie. Ontwikkelingshulp die verschil maakt. Het rapport plaveit de weg richting een nieuw OS-beleid. Discussies barstten los in de hele OS-sector, waaronder een online debat bij The Broker dat uitmondde in het rapport Towards a global development strategy.
Het WRR rapport geeft een schets van een nieuwe effectievere vorm OS-beleid, waarin kennis een belangrijke factor speelt. De WRR concludeert dat kennis een veel grotere rol binnen ontwikkelingshulp moet krijgen. De Raad adviseert om een Nederlands agentschap voor ontwikkelingshulp op te richten. Daarin kan kennis zich beter ontwikkelen en bewaard blijven mede omdat medewerkers daar niet, zoals bij het ministerie zelf, elke de drie jaar van functie hoeven te wisselen.
Moties Tweede Kamer
Tijdens het politieke debat over het WRR rapport werden verschillende moties ingediend en aangenomen. Waaronder de motie van Hachchi en Dijkhoff (TK32605, nr. 12) en de motie Ferrier en Hachchi (TK32605, nr.8).
Staatssecretaris Knapen beloofde beide moties uit te voeren in de kennisbrief die hij in het najaar, nog voor de begrotingsbehandeling Buitenlandse Zaken, aan de Tweede Kamer zal sturen. De eerste motie van Hachchi en Dijkhoff verzoekt de regering in de toegezegde kennisbrief uitgebreider te reflecteren op NL-Aid (het door de WRR voorgestelde en door het kabinet niet overgenomen advies over de oprichting van een speciaal OS-agentschap). De motie vraagt de staatssecretaris te antwoorden op de weging tussen de aanbevelingen van de WRR, het kabinetsbeleid en de vertaling van de gekozen focus en specialisatie.
De motie Ferrier en Hachchi constateert dat kennis, zoals die opgebouwd is in Nederland en in ontwikkelingslanden in kennisinstituten, maatschappelijke organisaties, wetenschap, bedrijfsleven en het ministerie, nodig is om de modernisering van het ontwikkelingsbeleid vorm te kunnen geven. Om de aanwezige kennis zo efficient mogelijk te benutten is het belangrijk om die verschillende actoren bij elkaar te brengen. De motie verzoekt de regering bij de modernisering van het ontwikkelingsbeleid de aanwezige kennis optimaal te benutten door het stimuleren van kennisontwikkeling en dwarsverbanden tussen kenniscentra en -instituten in Nederland en in ontwikkelingslanden.
AWT: Kennis zonder grenzen
In de kennisbrief zal ook het advies van de Adviesraad voor het Wetenschaps- en Technologiebeleid (AWT) zwaar meegewogen worden. In het advies Kennis zonder grenzen, Kennis en Innovatie in mondiaal perspectief staat dat het ontwikkelingsbeleid en het kennis- en innovatiebeleid nauwer op elkaar moeten aansluiten. “Dat is beter voor ontwikkelingslanden, voor de Nederlandse wetenschap en voor het Nederlandse bedrijfsleven,” staat in het bijbehorende persbericht. In haar kennis- en innovatiebeleid richt Nederland zich volgens de adviesraad te veel op Nederland en Europa. Maar de grootste wetenschappelijke en maatschappelijke uitdagingen hebben een mondiaal karakter, staat in het rapport. “Daarom moet samenwerking bij kennisontwikkeling en innovatie een centrale plek krijgen in ontwikkelingsrelaties.”
De AWT beveelt aan om mondiale uitdagingen op gebieden zoals klimaat en milieu, energievoorziening, veiligheid, voedsel en gezondheid leidend maken bij de agendering van onderzoek en het stimuleren van innovaties. De AWT pleit bovendien voor een beleid dat actief naar mogelijkheden zoekt om specifieke behoeften in ontwikkelingslanden te verbinden met die gebieden van kennisontwikkeling en innovatie waarin Nederland vooroploopt (de ‘sleutelgebieden’). Dit betekent volgens de AWT wel dat er gezocht moet worden naar mogelijkheden om de bescherming van intellectueel eigendom selectief in te perken, en om mobiliteit van kenniswerkers uit ontwikkelingslanden beter te faciliteren.